Zdalne nauczanie a praca zespołowa
W sytuacji nauki zdalnej szczególnego znaczenia nabiera zaangażowanie podczas lekcji wszystkich uczniów do wspólnej pracy i kontrolowanie przez nauczyciela efektów tej pracy. Artykuł opisuje lekcje otwartą przeprowadzoną w formie zdalnej, której celem było nie tylko doskonalenie wiedzy i umiejętności przedmiotowych, kompetencji cyfrowych uczniów, ale rozwijanie umiejętności pracy zespołowej wpływającej na końcowy efekt realizacji zadania.
Prowadzone przez nauczycieli lekcje otwarte mają na celu między innymi dzielenie się wiedzą i umiejętnościami, a co za tym idzie doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela. Pomysły nauczycieli na wykorzystanie narzędzi informatycznych, realizacja zadań autorskich sprawiają, iż lekcje są interesujące, a przekazana podczas nich wiedza i umiejętności pozostają w pamięci uczniów i procentują, znajdując zastosowanie przy wykonaniu kolejnych zadań.
W czasie nauki zdalnej szczególnego znaczenia nabiera integracja grupy, zaangażowanie do pracy wszystkich uczniów, wzmacnianie pracy zespołowej. Tego typu lekcję miałam możliwość zaobserwować podczas zajęć z informatyki, prowadzonych przez Justynę Kloc-Drobek w klasie V Szkoły Podstawowej im. Sebastiana Fabiana Klonowica w Lublinie, pt. Wstawianie i formatowanie tabel w edytorze tekstu.
Elementy, które pozwoliły uzyskać oczekiwany efekt pracy zespołowej, to:
- przemyślany scenariusz,
- powtórzenie wiadomości dotyczące formatowania tekstu przeprowadzone w formie pytań z rozwiązaniami zapisywanymi w przygotowanej do tego celu krzyżówce,
- hasło główne krzyżówki jako wstęp do wprowadzenia nowego tematu zajęć,
- tworzenie tabeli i uzupełnianie poszczególnych wierszy przez uczniów.
Przez cały czas trwania lekcji nauczycielka aktywizowała uczniów, odpowiadała na ich pytania, prezentowała efekty wykonanej przez uczniów pracy zespołowej udostępniając ekran.
Lekcja może być inspiracją do realizacji tematów, w których korzystając z dokumentów współdzielonych można osiągnąć cele operacyjne i wychowawcze oraz sprawić, że uczniowie będą współpracować w zespole.
Autorefleksja prowadzącej po przeprowadzonej lekcji otwartej
Przeprowadzenie atrakcyjnej lekcji w formie zdalnej to wielka sztuka. Niezwykle ważne jest zaangażowanie całej grupy podczas wspólnej pracy i kontrolowanie tej pracy przez nauczyciela. Praca w Wordzie online nad jednym wspólnym dokumentem, pozwala na bieżąco obserwować zadania realizowane przez uczniów podczas lekcji. Moim zdaniem, dla uczniów jest to również forma wsparcia, gdyż nie realizują zadania indywidualnie, tylko jako zespół.
Podczas lekcji kształtowane były dodatkowe, interdyscyplinarne wiadomości i umiejętności, takie jak wyszukiwanie informacji w Internecie, doskonalenie wiedzy z zakresu znajomości krajów będących członkami Unii Europejskiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich stolice i flagi. Pozyskana w ten sposób wiedza przyda się uczniom na zajęciach z innych przedmiotów oraz w życiu.
Prowadzona przeze mnie lekcja była spójna i logiczna. Rozpoczęłam ją od powtórzenia wiadomości z ostatnich lekcji – wykorzystałam do tego krzyżówkę. Następnie płynnie przeszłam do nowego tematu, jakim jest prezentowanie danych w postaci tabel w edytorze tekstu. Starałam się angażować każdego ucznia do rozszyfrowania haseł w krzyżówce, ale również do pracy nad wspólną tabelką.
Podczas lekcji online można na bieżąco odpowiadać na pytania uczniów i wspólnie z grupą rozwiązywać pojawiające się problemy. Jasność przekazywanych przeze mnie komunikatów, odpowiedzi na pojawiające się pytania, a także kontakt poprzez kamerę i brak zakłóceń głosowych pozwoliły na to, aby uczniowie – mimo zdalnego połączenia – mogli poczuć się zespołem.
Podsumowując, stwierdzam, iż udało mi się zrealizować założone cele lekcji. Uczniowie pracowali w dobrym tempie, wykonali powierzone im zadanie, a ich działania były uporządkowane. Nauka podczas lekcji przebiegała w miłej atmosferze. Na zakończenie podsumowaliśmy naszą pracę i zaplanowaliśmy działania na tabeli do realizacji podczas następnej lekcji.
Zapraszam do zapoznania się z plikami zamieszczonymi poniżej artykułu: scenariuszem oraz załącznikami.
Komentarz doradcy metodycznego – obserwatora zajęć
Lekcja przeprowadzona przez Justynę Kloc-Drobek została wysoko oceniona przez czterech uczestniczących w niej obserwatorów. Zaplanowane cele i treści lekcji zostały zrealizowane.
Działania nauczyciela były uporządkowane, przemyślane, tempo pracy dobrze dobrane do możliwości psychofizycznych uczniów. Tematyka zadania umożliwiła rozwijanie wiedzy interdyscyplinarnej, a forma realizacji umożliwiła doskonalenie umiejętności posługiwania się technologią informacyjno-komunikacyjną. Nauczycielka na bieżąco odpowiadała na pytania uczniów dając im poczucie wsparcia i bezpieczeństwa. Uczniowie byli zaangażowani w realizację zadania, pracowali zespołowo, korzystając z jednego udostępnionego dokumentu. Na bieżąco obserwowali działania innych. Pracując zdalnie działali zespołowo.