Centrum LSCDN

Publikacje konsultantów i doradców

Data publikacji: 20.04.2021
Autor: Anna Jędrzejewska

Gamifikacja, co to jest i skąd nagle jej taka wielka siła?

Gamifikacja, inna nazwa grywalizacja, to takie organizowanie zajęć w którym wykorzystuje się elementy gry. Oczywiście my skupimy się dzisiaj na grach i elementach gier w których wykorzystujemy technologię informacyjną, ale proszę pamiętać, że gamifikacja to również gry planszowe, kalambury i inne.

Ostatni rok, a w wyjątkowy sposób miesiące pandemii, potwierdzają tezę, że gry planszowe przeżywają drugą młodość i wkroczyły w wiek odrodzenia – także w kontekście zajęć edukacyjnych (stacjonarnych i online).

Rozważając możliwość wykorzystania gier w edukacji trzeba być świadomym, że ich reguły zostały zapisane dla „zwykłej rozgrywki”.

My – nauczyciele możemy, a tak naprawdę musimy, je modyfikować w taki sposób, by możliwe było  kształcenie umiejętności charakterystycznych dla przedmiotu szkolnego, który jest naszą domeną.

Znajomość celów kształcenia zapisanych w podstawach programowych jest kluczowa, bo to właśnie je jesteśmy zobowiązani w pierwszej kolejności realizować podczas naszych lekcji.

Dlaczego mówimy: Gamifikacja w edukacji? – ponieważ stosuje się ją w różnych dziedzinach np. marketing, promocja, motywowanie pracowników, coś co jest grą inspiruje, zachęca do działania.

W dzisiejszym świecie uczymy pracy w grupie  :

  • w szkole,
  • w pracy.

Korporacje wymagają od pracowników pracy w grupie (projekty), my nauczyciele musimy nauczyć tych młodych ludzi do pracy w grupie i przede wszystkim współpracy. W podstawie programowej mamy zapis „kształcimy umiejętności współpracy” i podczas zastosowania gamifikacji jest to realizowane.

Pamiętajmy, że metodę gamifikacji wykorzystujemy przede wszystkim by uatrakcyjnić zajęcia oraz dodatkowo zmotywować uczniów do wysiłku służącego zdobywaniu wiedzy, doskonaleniu umiejętności i kształceniu postaw. Trzeba być świadomym, że nie chodzi o samo granie, ale o to, co podczas gry dzieje się z uczestnikami – jakie zmiany w obrębie ich wiedzy  i umiejętności zachodzą.

Warto o tym pamiętać, szczególnie w kontekście ewentualnej konfrontacji z zarzutami, że „na lekcji jest jakieś granie w gry, zamiast nauki”, które mogą pojawić się z ust osób bardzo tradycyjnie postrzegających procesu nauczania – uczenia się.

Jakie więc musi nauczyciel poczynić kroki, aby pracować w ten sposób?

  1. Cel – czyli realizacja podstawy programowej - kompetencje, które kształcić ma gra, to nie może być tylko zabawa.
  2. Stworzenie listy działań, które pomogą uczniom zdobyć określoną wiedzę, doskonalić konkretnie umiejętności i kształcić pożądane postawy.
  3. Pogrupować działania w etapy o rosnącym stopniu trudności, tak żeby były poziomy do zdobycia. Filozofia gry to, że jeśli nie wykona się pewnych zadań nie można przejść dalej.
  4. Uzyskiwanie wyższych poziomów umiejętności z przedmiotu to realizacja umiejętności przekrojowych w podstawie programowej.
  5. Zdecydować co będzie wyznacznikiem realizacji zadań.
  6. Wskaźniki dla każdego etapu związane z terminologią przedmiotu.
  7. Wskazanie na przejrzystość zasad, należy zapisać je wcześniej (zasady muszą być spójne z Przedmiotowym Systemem Oceniania oraz Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania, więc należy korzystać z tych dokumentów podczas oceniania z wyników gier).
  8. Warto zadbać o gadżety oprócz oceny np. uczeń otrzymuje kod QR w którym ukryty jest link do ciekawostek.

Skąd gry?

  • Należy zadbać o kanały komunikacji między uczniami i uczeń - nauczyciel np. komunikatory, fora, e-meile, chaty itp.
  • Gry dostępne w Internecie.
  • Gry komercyjne.

Niecodzienna formuła lekcji wykorzystująca przedstawione powyżej sposoby to rozwiązanie nieszablonowe, które ma potencjał by zaskoczyć uczniów, zwiększyć ich zaangażowanie, a w konsekwencji poprawić wyniki sprawdzianów.

Należy mieć jednak świadomość, że nierozerwalnie wiążą się z ogromnym nakładem pracy nauczyciela. Na studiowanie źródeł – poznawanie gier, opanowywanie ich zasad i rozmyślanie nad ich modyfikacją, by jak najlepiej spełniały cele edukacyjne trzeba znaleźć czas. Na wykonanie tych prac trzeba wygospodarować wiele godzin, nie wystarczy obejrzeć filmy prezentujące zasady każdej z gier – kluczowe jest zagospodarowanie gry do skutecznego realizowania celów lekcji. Warto jest jednak znaleźć i poświecić ów czas, by poszerzyć zasoby narzędzi składających się na warsztat pracy współczesnego nauczyciela – takiego nauczyciela, na którego lekcje idzie się z chęcią  i motywacją.

  Anna Jędrzejewska - doradca metodyczny z fizyki

 

 

 

Opcje strony

do góry