Wykorzystanie TIK na lekcjach geografii w kontekście nowej podstawy programowej do szkoły ponadpodstawowej
Nowa podstawa programowa z geografii obowiązująca w szkole ponadpodstawowej ma za zadanie ukazać potencjał edukacyjny geografii w aspektach: poznawczym, kształcącym i wychowawczym. Dzięki realizacji treści dotyczącej geografii fizycznej i społeczno-gospodarczej uczniowie mają nabywać umiejętność rozumienia, powiązań i zależności otaczającego świata.
Zapis podstawy programowej o „korzystaniu z różnych źródeł informacji geograficznej i technologii geoinformacyjnej” bezpośrednio odnosi się do szeroko rozumianych multimediów możliwych do wykorzystania w geowizualizacjach. W nowej podstawie programowej kładzie się szczególny nacisk na pozyskiwanie informacji z różnych źródeł przestrzennych i statystycznych, a następnie ich przetwarzanie z użyciem odpowiednich technologii geoinformacyjnych (uznane zostało to za „podstawę rozwoju osobistego ucznia”). Za ogólne umiejętności kształtowane poprzez różnego rodzaju technologie i narzędzia GIS uznane zostały:
- zwiększenie efektywności nauczania i osiągania celów czyli dokładniejszy i wszechstronne omówienie tematu niż w przypadku tradycyjnych metod,
- wyszukiwanie danej informacji w geoportalach,
- pobieranie informacji i dokumentów z różnych źródeł,
- obsługa narzędzi mapy (nawigacja po mapie),
- analiza zdjęć lotniczych i satelitarnych oraz wnioskowanie na ich podstawie,
- ocena aktualności i wiarygodności danych,
- wykorzystanie aplikacji z zasobów Internetu,
- określanie prawidłowości lub przypadkowości w rozmieszczeniu zjawisk w przestrzeni geograficznej,
- określenie powiązań i współwystępowania w przestrzeni,
- wykorzystanie uzyskanych informacji oraz danych do prezentacji multimedialnej.
Należy zauważyć, że stosowanie TIK oraz multimediów w nauczaniu geografii nie traktuje się już w kategoriach wyzwania dla nauczyciela. Film czy animacja jest obecnie podstawowym i najbardziej wykorzystywanym narzędziem na lekcjach geografii. Niemniej jednak do obowiązków nauczyciela należy optymalne zastosowanie GIS w systemie kształcenia. Obecne pokolenie uczniów wymaga pedagoga, który w umiejętny sposób będzie w stanie wykorzystać ogólnodostępne i aktualne formy technologiczno-informacyjne w nowoczesnym kształceniu uczniów.
Autorefleksja
Cele lekcji zostały w pełni zrealizowane, a wykorzystane w jej trakcie materiały multimedialne i aplikacje edukacyjne były niezbędne, by skutecznie i efektywnie pracować z młodzieżą. Zastosowane metody aktywizujące przyniosły pożądany efekt w postaci zaangażowania uczniów oraz pozytywną ocenę zajęć w anonimowej ankiecie.
Zapraszam do zapoznania się ze scenariuszem i załącznikiem zamieszczonym poniżej artykułu.
Komentarz obserwatorów lekcji
Lekcja otwarta prowadzona przez Beatę Cierech odbyła się w klasie męskiej, o profilu piłkarskim, z rozszerzonymi przedmiotami maturalnymi tj. geografia i język angielski. Umiejętność pracy zdalnej, jaką wykazała się prowadząca, wpłynęła na pełne zaangażowanie uczniów podczas całego 2-godzinnego bloku tematycznego. Chłopcy chętnie udzielali odpowiedzi w każdej fazie lekcji, wykazywali się wiedzą, z determinacją rozwiązywali zadania przygotowane przez nauczycielkę. Lekcja otwarta była przeprowadzona zgodnie ze wszystkimi wymogami metodycznymi, a założone cele zostały osiągnięte. Zastosowane podczas zajęć metody aktywizujące oraz różnorodność narzędzi TIK w znacznym stopniu przyczyniły się do ich uatrakcyjnienia. Lekcja otwarta została przez obserwatorów wysoko oceniona.