Od słowa do słowa czyli leksyka na lekcji języka obcego
Słowo, obraz, dźwięk – połączenie tych trzech aspektów jest niezbędne do efektywnej nauki słownictwa w języku obcym, jak też do jego łatwiejszego zapamiętania przez uczniów. Do realizacji wszystkich tych elementów na lekcji wykorzystane zostały narzędzia TIK – nie tylko aby uatrakcyjnić przekazywane treści, ale głównie po to, by umożliwić uczniom jak największe wsparcie w przyswajaniu nowej leksyki.
„Jednym słowem”, „krótko mówiąc” to wyrażenia, którymi wielu nauczycieli języków obcych mogłoby podsumować wypowiedzi swoich uczniów. O tym, że komunikacja opiera się głównie na zasobie słownictwa zaś poprawność gramatyczna, choć równie ważna, schodzi na drugi plan, jeśli chodzi o przekaz informacji, można przekonać się nie tylko w środowisku szkolnym, ale przede wszystkim w sytuacjach życiowych, np. podczas wyjazdu do obcego kraju czy rozmowy z obcokrajowcem. Uczniowie często borykają się z nauką nowych słówek, uważając ją za nudną i nieskuteczną, natomiast nauczyciele nie zawsze mają pomysł, jak wprowadzić nową leksykę, aby było to efektywne (i efektowne).
Wybór lekcji otwartej opartej na słownictwie został podyktowany chęcią podzielenia się pomysłami na aktywizację uczniów w procesie przyswajania nowych wyrażeń. Aspekt wizualny w nauce słownictwa jest bardzo istotny, dlatego też w trakcie lekcji uczniowie mogli zapoznać się prezentacją, która łączy w sobie słowo i obraz, co znacznie ułatwia zapamiętywanie, zwłaszcza uczniom z lepiej rozwiniętą pamięcią wzrokową.
Podczas prezentowania wyrażeń leksykalnych ważnym elementem było również powtarzanie ich przez uczniów na głos (pronunciation drill), co umożliwiło stymulację pamięci słuchowej. Z kolei mapa myśli zastosowana na początku lekcji miała na celu nie tylko wprowadzenie uczniów do tematu, ale również zachęcenie ich do przedstawienia swoich ulubionych form rozrywki. Zróżnicowane formy pracy (indywidualna, zbiorowa, grupowa) jak i różnorodność ćwiczeń (wizualne, słuchowe, pisemne) miały na celu zmianę dynamiki pracy na lekcji, celem uniknięcia monotonii.
Do przygotowania materiałów dodatkowych (prezentacja, mapa myśli, making questions) wykorzystany został program graficzny Canva, który jest świetnym narzędziem cyfrowym do tworzenia rozmaitych projektów. Korzystając z zasobów programu, takich jak zdjęcia, grafiki, czcionki, ścieżki dźwiękowe, domyślne filtry czy gotowe szablony, można wygenerować zróżnicowane materiały dydaktyczne, które nie tylko uczynią pracę na lekcji bardziej efektowną, ale też podniosą jej efektywność dostarczając uczniom bodźców wzrokowo-słuchowych ułatwiających zapamiętywanie.
Autorefleksja
Lekcja odbyła się zdalnie, więc zastosowanie technologii informatyczno-komputerowej było naturalnym wyborem i przyczyniło się do osiągnięcia założonych celów. Wspomniana przeze mnie wcześniej prezentacja miała na celu ułatwić uczniom zapamiętanie nowych wyrażeń poprzez stymulację pamięci wzrokowej. Praca w pokojach aplikacji MS Teams miała na celu zaktywizować uczniów w równym stopniu, jak też zmotywować ich do współpracy i zachęcić do uczenia koleżeńskiego (peer teaching). Użycie multimedialnej wersji podręcznika znacznie ułatwiło pracę na lekcji ograniczając w dużym stopniu ryzyko niezrozumienia przez uczniów, które ćwiczenie czy strona w książce jest aktualnie realizowana.
Myślę, że przeprowadzona lekcja była zgodna z wymogami strukturalnymi zajęć, a zmienne formy i metody pracy przyczyniły się nie tylko do realizacji założonych celów, ale też do podniesienia atrakcyjności wprowadzonego materiału i tym samym zaangażowania młodzieży w pracę na lekcji.
Zapraszam Państwa do zapoznania się ze scenariuszem lekcji i załącznikami zamieszczonymi poniżej artykułu.
Komentarz obserwatorów zajęć
Lekcja otwarta przeprowadzona przez Dorotę Gilas, nauczycielkę języka angielskiego, została pozytywnie oceniona. Na pochwałę zasługuje pomysł użycia materiałów wizualnych do wprowadzenia słownictwa , podkreślając, że przyczyniły się one znacznie do zrozumienia i przyswojenia materiału. Z dużą aprobatą spotkała się też próba aktywizowania wszystkich uczniów, angażowanych w równej mierze. Nauczycielka wykazała się dobrymi umiejętnościami zarządzania grupą. W wymiarze psychologicznym, doceniona została pewność siebie i swoboda w prowadzeniu zajęć oraz umiejętność stworzenia swoistego poczucia bezpieczeństwa w klasie. Uczniowie chętnie brali udział w poszczególnych zadaniach i efektywnie pracowali grupowo w pokojach.