Wykorzystanie TIK na lekcji realioznawczej z języka rosyjskiego
W szkole XXI wieku nauczyciel przestaje być jedynym źródłem informacji, a jego zadaniem jest wskazanie uczniom narzędzi do samodzielnego pogłębiania wiedzy w wielu dziedzinach. Szkoła powinna uczyć samodzielności w procesie akwizycji języka obcego, uczyć technik uczenia się, zapamiętywania, a także przygotować uczniów do stosowania języka obcego w trakcie wykonywania różnorodnych prac zespołowych. Mając na uwadze powyższe założenia, wykorzystanie metod i technik aktywizujących oraz wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnej na lekcji języka rosyjskiego wydaje się być warunkiem absolutnie koniecznym.
Celem stosowania metod aktywizujących oraz narzędzi multimedialnych na lekcji jest zachęcenie ucznia do nauki języka rosyjskiego dzięki wspierającej postawie nauczyciela. Pobudzanie ucznia do samodzielnego myślenia, zdobywania i selekcjonowania informacji, kreatywności, poszukiwania własnych rozwiązań, rozbudzanie ciekawości poznawczej w sferze językowej, kulturowej, społecznej i obywatelskiej oraz naukowej stanowi podstawowy cel pracy nauczyciela.
Ważnym elementem edukacyjnym jest odwołanie się do realiów związanych z funkcjonowaniem we współczesnym świecie, skupienie uwagi uczniów, zaangażowanie emocji, które zmuszają uczniów do weryfikacji aktualnej wiedzy i poglądów, ale również integrują ze społecznością klasową i szkolną.
Stwarzając uczniom warunki do poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji ze źródeł multimedialnych wykorzystujemy TIK do wspierania uczniów w wykonaniu konkretnych zadań, do samodzielnego definiowania przez nich celów, podejmowania decyzji i oceniania własnych postępów. Multimedia i zasoby Internetu umożliwiają bardziej obrazowe wprowadzenie treści realioznawczych do lekcji językowej.
Praktyczne zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnej przedstawione jest w scenariuszu lekcji z języka rosyjskiego, odwołującej się do elementów realioznawczych i kulturowych na temat „Wielkanoc w Rosji – 10 symboli świąt”, która została przygotowana przez Annę Cichosz, nauczycielkę XXX Liceum Ogólnokształcącego w Lublinie.
Zdaniem nauczycielki kluczowym kryterium w doborze materiałów na lekcje języka rosyjskiego jest wybór filmów, podcastów i materiałów dźwiękowych prezentowanych przez prelegentów z Rosji, posiadających doświadczenie w wygłaszaniu referatów i wypowiedzi w języku rosyjskim, ponieważ olbrzymie znaczenie ma tempo wypowiedzi, wymowa, akcent.
Słuchając takich wypowiedzi i starając się powtarzać wypowiedziane sformułowania uczniowie doskonalą umiejętności i kompetencje językowe. Tak przygotowane zajęcia stwarzają atmosferę realizmu, są odpowiedzią na oczekiwania uczniów dotyczące użyteczności zdobywanej wiedzy.
Podczas lekcji nauczycielka zaprezentowała materiał filmowy opublikowany na kanale YouTube, w którym zawarte są kluczowe informacje związane z tematyką zajęć. Pracując w grupach (podział na pokoje w aplikacji MS Teams), uczniowie utrwalali słownictwo występujące w filmie korzystając z ćwiczeń przygotowanych przez nauczycielkę w aplikacji Quizlet. Indywidualne zaangażowanie uczniów było możliwe dzięki zastosowaniu transkrypcji z materiału filmowego i testu sprawdzającego opanowany materiał przygotowanego w aplikacji Testportal.
Podsumowaniem lekcji było wypisanie przez uczniów symboli Paschy, omówienie podobieństw i różnic w obchodach świąt Wielkanocnych w Polsce i Rosji. Korzystając z zasobu poznanego słownictwa, klimatu lekcji i nawiązując do tradycji w ramach zadania domowego uczniowie mieli zaprojektować kartkę świąteczną z życzeniami.
Autorefleksja prowadzącego
Cele lekcji zostały zrealizowane: uczniowie zapoznali się z tematyką Paschy i jej symbolami, komunikując się w języku rosyjskim. Zadania w Quizlet i Testportal pomogły utrwalić słownictwo i wyrażenia zawarte w materiale filmowym. Uczniowie bardzo aktywnie uczestniczyli w zajęciach, doskonaląc umiejętności rozumienia słuchanego tekstu, komunikowania się w języku rosyjskim, czytania. W przypadku prowadzenia lekcji w formie online należy zwrócić również uwagę na fakt, iż istotnym czynnikiem powodzenia lekcji i wykorzystania TIK jest nie tylko bardzo dobry kontakt z uczniami, ale i także z Internetem.
Zapraszam do zapoznania się ze scenariuszem lekcji zamieszczonym poniżej artykułu.
Opinia obserwatorów
Lekcja otwarta języka rosyjskiego dotyczyła Paschy: jej symboli i zwyczajów. Wykorzystany w czasie lekcji film przybliżył terminologię i ułatwił zapamiętanie nowych słów i wyrażeń. Ćwiczenia utrwalające z wykorzystaniem narzędzi TIK Quizzlet i Testportal, pomogły uczniom opanować słownictwo. Ciekawym fragmentem lekcji było porównanie zwyczajów wielkanocnych w Polsce i w Rosji. Na uwagę zasługiwała bardzo dobra atmosferę panująca na lekcji, zaangażowanie nauczycielki i uczniów, przejrzystość prezentowanego materiału. Cele i treści lekcji zostały zrealizowane.