Akcja integracja, czyli jak zintegrować ucznia z Ukrainy z zespołem klasowym - Lublin -

"W ostatnim czasie polscy nauczyciele stanęli przed wielkim wyzwaniem – na skutek wojny do naszych szkół trafiły tysiące uczniów z Ukrainy, którzy z dnia na dzień zetknęli się z nową kulturą, językiem oraz systemem edukacyjnym. Przekroczyli oni progi polskich placówek z ogromnym bagażem – zarówno tym wynikającym z dotychczasowych doświadczeń edukacyjnych, jak i tym związanym z doświadczeniem uchodźczym. Jednym ze sposobów pomocy ukraińskim uczniom jest próba wsparcia ich w integracji z zespołem klasowym – w przypadku języka angielskiego może się ona odbywać przy jednoczesnym rozwijaniu kompetencji językowych.

Od roku 2004, wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, krajobraz lingwistyczny i kulturowy Polski zaczął ulegać stopniowemu przeobrażaniu od jednoznacznie monolingwalnego i jednolitego do coraz bardziej multilingwalnego i zróżnicowanego. Jednym z istotniejszych zjawisk, które w znaczący sposób wpłynęło na językowy krajobraz kraju, było pojawienie się po 2014 roku języków wschodniosłowiańskich. Stało się to za sprawą imigrantów politycznych i ekonomicznych z Ukrainy, a częściowo także z Białorusi, Mołdawii i innych państw postsowieckich. Dla przykładu, w roku 2017 najbardziej liczną grupę stanowili Ukraińcy. Przybyło ich wówczas 585 439, co odpowiadało 86% wszystkich imigrantów z zagranicy (Pawłowski 2019). Od 24 lutego 2022 roku, tj. od dnia wybuchu wojny w Ukrainie, do Polski napłynęły rzesze uchodźców z tego kraju – ponad 5 mln osób przekroczyło granicę (Straż Graniczna 2022), w związku z czym krajobraz językowo-kulturowy uległ nagłej i dynamicznej zmianie. Jak podaje Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich, pojawienie się uchodźców wojennych spowodowało, że populacja Polski po raz pierwszy przekroczyła 40 mln. Według danych firmy Selectivv przed wybuchem konfliktu zbrojnego w Polsce przebywało ponad 1,5 mln Ukraińców, wybuch zwiększył tę liczbę do ok. 3,2 mln (Serwis Samorządowy PAP 2022). /.../

Niezależnie od pochodzenia nowego ucznia, integrując go z klasą, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach (Goetz 2018):

• planując działania integracyjne (zabawy, ćwiczenia), warto wziąć pod uwagę indywidualne cechy i predyspozycje wszystkich uczniów oraz projektować zróżnicowane aktywności;
• przy dbaniu o wykreowanie atmosfery życzliwości i akceptacji pomocny może okazać się kontrakt, czyli wspólnie ustalony zbiór zasad zachowania;
• pożądane jest stwarzanie dzieciom jak największej okazji do współpracy w ramach całego zespołu oraz w grupach o zmieniającym się składzie, starając się przy tym, by zwłaszcza te osoby, które zazwyczaj trzymają się na uboczu, znalazły dla siebie rolę, w której się sprawdzą i będą mogły się wykazać;
• należy pamiętać, że działania integracyjne nie powinny kończyć się na kilku pierwszych lekcjach; troska o zgranie klasy powinna towarzyszyć nauczycielom przez cały rok – do wspólnej realizacji jakiegoś przedsięwzięcia dobra jest każda okazja.

Propozycje ćwiczeń językowo-integrujących
Wskazując na wagę i zalety dobrze zintegrowanej klasy, poniżej zaprezentowano propozycje ćwiczeń językowo-integrujących dla każdego etapu edukacyjnego, od przedszkola przez szkołę podstawową do szkoły ponadpodstawowej.

Pełny tekst: JOwS