Kaligram, czyli pomysł na ciekawą lekcję z leksyki - "JOwS"
Słowo kaligram (gr. kallos – piękno, gramma – litera/napis) jest neologizmem zaproponowanym przez francuskiego poetę pierwszej połowy XX wieku Guillaume’a Apollinaire’a. Oznacza ono utwór poetycki, którego wersy tworzą charakterystyczny układ graficzny obrazujący treść utworu. O przydatności kaligramu na lekcji w artykule "Kaligram jako narzędzie rozwijania kompetencji leksykalnej na lekcji języka obcego" dr Wioletty Piegzik, "JOwS" 2013/02.
Analiza kaligramu może być oparta na metodyce analizy klasycznego wiersza. W praktyce bardziej zaawansowani uczniowie budują nie tylko kaligramy dydaktyczne, sprzyjające pogłębianiu kompetencji leksykalnej, ale także próbują swoich sił w kaligramach poetyckich, wyrażających ich emocje oraz opisujących wybrany fragment rzeczywistości. Można wtedy mówić, że kaligram wspiera rozwój kompetencji językowej (wymaga bowiem budowania zdań, dążenia do spójności i logiki prezentowanych obrazów). Najczęściej uczniowie sami decydują, w jakim zakresie chcą wykorzystać słownictwo z zajęć do tworzenia własnych kaligramów, oraz w jakim zakresie odczuwają potrzebę pogłębienia zrealizowanego materiału leksykalnego.
Zbudowanie kaligramu wymaga pomysłu. Pomysł dotyczy wyboru tematu, słownictwa składającego się na ten temat, a także sposobu, w jaki zostanie on ostatecznie zaprezentowany. Budowanie pomysłów natomiast to tworzenie twórczych obrazów w polu świadomości. Nie są to obrazy naśladujące w większym lub mniejszym stopniu postrzeganą rzeczywistość, lecz niewidziane dotąd kombinacje różnych elementów, tworzących nową jakość, która służy nauce języka. Tak więc w budowanie kaligramu zaangażowana jest wyobraźnia twórcza, która wspomaga pamięć (dostarczając jej subiektywnych i tym samym łatwiejszych do trwałego zarejestrowania obrazów) i wymaga od osoby innego niż mechaniczne przetwarzanie informacji. Stworzenie kaligramu z użyciem znanych już oraz nowych słów oznacza zatem jednoczesne zaangażowanie wielu funkcji intelektualnych oraz możliwość głębokiego przetwarzania informacji.
Więcej info "JOwS"